Obszar Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Sokólskie” utworzony został na mocy uchwały Nr XII/84/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 29 kwietnia 1986.

Celem utworzenia obszaru jest ochrona i zachowanie różnorodności biologicznej części obszaru Wzgórz Sokólskich wyróżniającego się rzeźbą terenu, wysokimi walorami przyrodniczymi, krajobrazowymi, kulturowymi i wypoczynkowymi.

Wzgórza Sokólskie nazywane są też Wzgórzami Dąbrowsko–Sokólskimi ukształtowane zostały w najstarszym stadium ostatniego zlodowacenia, a ich materiałem narzutowym są przyniesione przez lodowiec skały ze wschodniej Finlandii i Karelii.

Obszar objęty ochroną znajduje się na wschód od Puszczy Knyszyńskiej. Rozciągnięty jest wzdłuż granicy polsko-białoruskiej od Krynek do okolic Bobrownik. Zajmuje powierzchnię ogólną 38 209,80 ha:

10 206,62 ha na terenie gminy Gródek

11 868,30 ha na terenie gminy Krynki

4 566,31 ha na terenie gminy Kuźnica

4 535,12 ha na terenie gminy Sokółka

7 033,45 ha na terenie gminy Szudziałowo

Cechuje się bardzo urozmaiconą, polodowcową rzeźbą terenu podobną do Suwalszczyzny. Najwyższe wzniesienia – na wschód od Sokółki – Wojnowskie Góry dochodzą do 235 m n.p.m. Część południowa to wschodnie obrzeża Puszczy Knyszyńskiej z licznymi zalesieniami gruntów porolnych. Część północna to tereny o większym rozdrobnieniu kompleksów leśnych z większym udziałem terenów rolniczych. Mozaika polno-leśna urozmaicona jest rzekami m.in.: Słoją, Nietupą i Świsłoczą, oraz torfowiskami. W skład obszaru chronionego wchodzi ponad 6 tys. ha gruntów zarządzanych przez Nadleśnictwo Waliły.