Zapraszamy na uroczyste obchody 160. rocznicy Bitwy pod Waliłami. Powstanie Styczniowe było największym zrywem narodowowyzwoleńczym przeciwko zaborcy rosyjskiemu. W ciągu prawie dwóch lat trwania powstania stoczono ponad tysiąc bitew i potyczek. Jedna z nich, zwana bitwą pod Waliłami, miała miejsce w uroczysku Piereciosy, w Nadleśnictwie Waliły.
Historycznie teren Nadleśnictwa Waliły jest mocno związany z powstaniem styczniowym 1863r. W ówczesnym czasie kompleks Puszczy Knyszyńskiej był schronieniem dla nowo powstałego oddziału powstańczego dowodzonego przez Onufrego Duchyńskiego oraz Walerego Wróblewskiego. Lasy Nadleśnictwa Waliły były świadkiem dramatycznych wydarzeń. W dniu 29 kwietnia 1863 roku pod wsią Waliły doszło do pierwszej i największej na terenie Puszczy Knyszyńskiej bitwy powstańców z wojskami rosyjskimi. Polski oddział liczący ok. 300 osób założył obóz w ostępie zwanym Komotowszczyzna. Jednak Rosjanom udało się ich wytropić. Po trwającej około godziny bitwie polski oddział został rozproszony. Na placu boju poległo 32 powstańców, których pochowano w istniejącej do dziś mogile. Bitwa z 29 kwietnia zakończyła się porażką powstańców. Jednakże chrzest bojowy pod Waliłami grupy Wróblewskiego miał zasadnicze znaczenie. Przyczyny niepowodzenia tkwiły wyłącznie w niekompletnym i niesprawnym uzbrojeniu. Wojska carskie były pod tym względem o wiele lepiej przygotowane. Z bitwy wyciągnięto pozytywne wnioski. Powstańcy okazali się zdecydowani do podjęcia walki w razie spotkania z nieprzyjacielem, a przy tym wykazali duży hart bojowy.

Nadleśnictwo Waliły zamierza upamiętnić to wydarzenie organizując oficjalne obchody, w trakcie których odbędzie się: odsłonięcie odrestaurowanego pomnika staraniem Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku, apel poległych, uroczysta msza święta oraz rekonstrukcja historyczna będącą inscenizacją bitwy pod Waliłami. Obchody zaplanowano na 29 kwietnia 2023 roku dokładnie w 160. rocznicę bitwy. Wydarzenie będzie miało charakter otwarty dla mieszkańców regionu, którzy oprócz udziału w uroczystości i obejrzeniu inscenizacji, będą mieli możliwość wysłuchania koncertu utworów patriotycznych oraz zwiedzania obozu powstańców styczniowych. Przewidziano również liczne stoiska informacyjne i promocyjne. Inscenizacja bitwy pod Waliłami organizowana przez Nadleśnictwo ma na celu kształtowanie postaw patriotycznych, poszerzenie wiedzy o historii regionu, a także rozwijanie aktywnego udziału w życiu społeczności lokalnej i państwowej.
Patronat nad wydarzeniem objęło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Województwo Podlaskie jest Partnerem Strategicznym Bitwy pod Waliłami oraz dofinansowuje wydarzenie.